အေရွ႕တီေမာသမၼတႏွင့္ ဗြီအိုေအ သီးသန္႔ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခ်က္

ျမန္မာျပည္ဒီမုိကေရစီရရွိေရး ကမၻာလုံးဆုိင္ရာ ေတာင္းဆုိလႈပ္ရွားမႈတရပ္ကုိ အေရွ႕တီေမာသမၼတ Jose Ramos-Horta က ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ Bradford ၿမိဳ႕က Bradford တကၠသုိလ္မွာျပဳလုပ္တဲ့ PeaceJam ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံနဲ႔ မေန႔က စတင္လုိက္ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ သမၼတ Jose Ramos-Horta ကို က်မတို႔ ဗြီအိုေအက ကိုေဇာ္၀င္းလႈိင္ က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားပါတယ္။

သမၼတႀကီးခင္ဗ်ား၊ ဒီေတာင္းဆုိလႈပ္ရွားမႈဟာ ဘယ္လုိ လႈပ္ရွားမႈမ်ဳိးျဖစ္တယ္ဆုိတာ အရင္ ေျပာျပေပးပါခင္ဗ်။ -

"ဒီေတာင္းဆုိလႈပ္ရွားမႈဟာ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီရရွိေရးေတာင္းဆုိတဲ့ လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီရရွိေရးအတြက္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနတာ ၁၀ စုႏွစ္ တစုေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ ေတာင္းဆုိလႈပ္ရွားေနၾကသူေတြ၊ ေထာက္ခံအားေပးၾကသူေတြကုိ ေထာက္ခံအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ က်ေနာ္ စလုိက္တာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ဒီမုိကေရစီရရွိေရး လႈပ္ရွားမႈ ဒီ့ထက္ပုိၿပီး က်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ တျခား ဘယ္လုိနည္းလမ္းေတြ ရွိႏုိင္ေသးသလဲ ဆုိတာကုိလည္း ရွာေဖြ လုပ္ေဆာင္သြားၾကဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။"

ဒီလႈပ္ရွားမႈႀကီး ေအာင္ျမင္ေအာင္ ဘယ္လုိ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးခ်သြားမလဲ ဆိုတာ ေျပာျပပါဦးခင္ဗ်။ -

"ကမၻာတ၀ွမ္းမွာရွိတဲ့ အမ်ားျပည္သူေတြပါ၀င္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြကတဆင့္ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရွိပါတယ္။ အရင့္ အရင္က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြလုိပါပဲ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔တကြ ႏုိင္ငံေရးက်ဥ္းသားေတြ အားလုံး လြတ္ေပးဖုိ႔ေတြအတြက္ ကမၻာတ၀ွမ္းက အစုိးရေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးကုိ လက္ရွိ သူတုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေန ၾကတာထက္ ႏွစ္ဆ ပုိလုပ္ၾကဖုိ႔အတြက္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျပည္သူေတြက လက္မွတ္ထုိး ေထာက္ခံ ေတာင္းဆုိတဲ့နည္းေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။"

သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ တျခား ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ အေမရိကန္သမၼတ ဘာရတ္ခ္ အုိဘားမားတုိ႔၊ ျမန္မာ့အေရးမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ Jody Williams တုိ႔လုိ ပုဂၢဳိလ္ေတြနဲ႔ေရာ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိပါသလားခင္ဗ်။ -

"လုပ္မွာေပါ့ဗ်ာ။ ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ေတြ အမ်ားအျပားပါ၀င္တဲ့ PeaceJam ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔က ဦးေဆာင္ၿပီး ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ လုပ္တာပါ၊ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္က ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး၊ က်ေနာ္က ဒီအထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့သူ တေယာက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ တျခား ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ေတြ အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။"

ဒီလႈပ္ရွားမႈကုိ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါလဲခင္ဗ်။ -

"ျမန္မာျပည္မွာလည္း စစ္အစုိးရရဲ႕ တင္းၾကပ္တဲ့ ေစာင့္ၾကည့္မႈေအာက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္ဆုိေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈဟာ အနည္းဆုံး ဒီႏွစ္ကုန္ပုိင္းေလာက္အထိေတာ့ ၾကာႏိုင္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD ပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ၿပိဳင္ၾကမလား၊ ၀င္ၿပိဳင္ခြင့္ ရၾကမလားဆုိတာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ခုခ်ိန္ထိ မသိေသးဘူးေလ။"

သမၼတႀကီးကုိယ္တုိင္ကလည္း အင္ဒုိနီးရွား အာဏာရွင္အစုိးရ လက္ေအာက္မွာ ဖိႏွိပ္မႈမ်ဳိးစုံ ခံခဲ့ရဖူးတယ္ဆုိေတာ့ သမၼတႀကီးအျမင္မွာ ျမန္မာျပည္မွာေရာ တေန႔ အေရွ႕တီေမာႏုိင္ငံလို အာဏာရွင္ေတြလက္ေအာက္ကေန လြတ္ေျမာက္လာမယ္လို႔ ထင္ပါသလားခင္ဗ်။ -

"ဟုတ္ကဲ့ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ စစ္အစုိးရအေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အတုိက္အခံ အင္အားစုေတြနဲ႔ စကား၀ုိင္းမွာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့ နည္းလမ္းကလြဲၿပီး တျခားထြက္ေပါက္ မရွိပါဘူး။ ဒါမွလည္း ျမန္မာျပည္ဟာ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကုိ ေရာက္ႏုိင္မွာပါ။ လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ ကမၻာ့ အရက္စက္ အၾကမ္းၾကဳတ္ဆုံး အာဏာရွင္ ႏုိင္ငံအျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာျပည္ဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ တန္းတူ ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကုိ အခ်ိန္အကန္႔အသတ္မရွိ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ဆက္လက္ အုပ္ခ်ဳပ္မထားႏုိင္ဘူးဆုိတာ စစ္တပ္ကလည္း သိေနပါတယ္။"

သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေပၚ ႏုိင္ငံတကာက ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူထားတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ေျပာဆုိဖူးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လုိသေဘာထား ရွိပါသလဲဆိုတာ ထပ္ၿပီးၾကားပါရေစခင္ဗ်။ -

"ပိတ္ဆုိ႔အေရးယူမႈဟာ ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြကုိ ထိခုိက္တဲ့အတြက္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ မလုိလားေပမဲ့ စစ္ေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တာ၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ ေရာင္းခ်တာေတြ၊ ဘယ္ႏုိင္ငံကမွာ စစ္အစုိးရကုိ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြ မေရာင္းခ်ရဘူးဆုိတဲ့ အားလုံး တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ဳိးကုိေတာ့ က်ေနာ္ ေထာက္ခံပါတယ္။"

ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ မၾကာခင္ကပဲ စစ္အစုိးရ တရားရုံးကေန ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အယူခံကုိ ပယ္ခ်လုိက္တဲ့အေပၚမွာ သမၼတႀကီးအေနနဲ႔ ဘယ္လုိ ျမင္ပါသလဲ။ -

"ဒါဟာ လက္မခံႏုိင္စရာေကာင္းတဲ့ တရားလက္လြန္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားရုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ မွားယြင္းမႈႀကီးတခု က်ဴးလြန္လုိက္တာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အယူခံလႊာကုိ ပယ္ခ်လုိက္တာကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ စစ္အစုိးရရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ သေဘာထားကုိ ျမင္ႏုိင္သလုိ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ဟာ လုံး၀ တရားမွ်တမႈ မရွိဘူးဆုိတာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တရားစီရင္ေရးစနစ္ဆုိတာ မရွိပါဘူး။ အတုအေယာင္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ တရားစီရင္ေရး စံနစ္ဟာ စစ္တပ္ရဲ႕ ႀကိဳးဆြဲခံထားရတဲ့ တရားေရးစနစ္သာ ျဖစ္ပါတယ္။"

ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ Bradford တကၠသိုလ္မွာ မေန႔ကက်င္းပခဲ့တဲ့ PeaceJam ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံမွာ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီ ရရွိေရး ေတာင္းဆုိတဲ့ လႈပ္ရွားမႈတရပ္ စတင္ခဲ့တာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဒီလႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္ ပါ၀င္သူတဦးျဖစ္တဲ့ အေရွ႕တီေမာသမၼ Jose Ramos-Horta ကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

Source :http://www.voanews.com/burmese/2010-03-06-voa2.cfm?rss=topstories